Suche bolesne zapalenie zębodołu (alveolitis sicca dolorosa) to jedno z najczęstszych powikłań po usunięciu zęba. Określane jest też jako suchy zębodół, pusty zębodół czy zapalenie kości zębodołu. Powstaje po 2–5 dniach od zabiegu. Pacjent zaczyna odczuwać silny ból o charakterze neuropatycznym, zlokalizowany w miejscu po usuniętym zębie. Suchy zębodół najczęściej występuje po wyrwaniu ósemki, rzadziej zębów jednokorzeniowych. Wśród czynników ryzyka wymienia się m.in. palenie papierosów (u palaczy suchy zębodół występuje 2–4 razy częściej), przyjmowanie doustnych środków antykoncepcyjnych, zaburzenia krzepnięcia, cukrzycę, miażdżycę, awitaminozy. Suchy zębodół może powstać również na skutek nie stosowania się pacjenta do zaleceń pozabiegowych wydanych przez lekarza.
Jak powstaje i jak wygląda suchy zębodół?
W prawidłowych warunkach miejsce po usuniętym zębie (zębodół) wypełnia się skrzepem, który ochrania kość i jest niezbędny do jej właściwego gojenia się. Jeśli proces tworzenia się skrzepu nie przebiega tak, jak powinien lub gdy dojdzie do częściowej lub całkowitej utraty skrzepu, rozwija się stan zapalny. W przypadku suchego zębodołu mamy do czynienia z sytuacją, gdy miejsce po usuniętym zębie nie zawiera prawidłowego skrzepu. Zębodół jest pusty lub wypełniony szarobrunatnymi masami. Może być również widoczna odsłonięta kość.
Jakie daje objawy i jak długo boli suchy zębodół?
Suchy zębodół charakteryzuje się bólem, zazwyczaj silnym, pulsującym, odczuwanym w okolicy zębodołu. Ból może promieniować do ucha, skroni i oka. Możliwe jest powiększenie okolicznych węzłów chłonnych, a czasem szczękościsk. Charakterystyczny jest brak objawów ogólnych. Okoliczne tkanki nie są zmienione zapalnie. Pacjent może mieć zaburzone odczuwanie smaku i nieprzyjemny zapach z ust (halitoza). Samo miejsce po usuniętym zębie (zębodół) jest bardzo bolesne przy dotyku. W takim przypadku, oprócz umówienia wizyty u stomatologa, warto sięgnąć po leki przeciwzapalne i przeciwbólowe, jak te na stronie: https://www.doz.pl/apteka/k4304-Bol_zeba , które złagodzą dyskomfort związany ze stanem zapalnym.
Czy suchy zębodół sam się zagoi?
Suchy zębodół opowiada za silne dolegliwości bólowe, utrudniające pacjentowi normalne funkcjonowanie. Chociaż zapalnie ma charakter samoograniczający, do wytworzenia nowej tkanki pokrywającej zębodół potrzeba 7–10 dni. Leki przeciwbólowe ogólnodostępne mogą okazać się za słabe i konieczne może być zlecenie pacjentowi leku na receptę. Kluczowe dla właściwego przebiegu procesu gojenia i szybkiego zmniejszenia natężenia bólu są codzienne zabiegi wykonywane w gabinecie dentystycznym.
Suchy zębodół – leczenie
Leczenie miejscowe suchego zębodołu polega usuwaniu martwych tkanek (resztek skrzepu) z zębodołu poprzez przepłukiwanie go, zwykle raz na dobę, odpowiednimi roztworami. Nie wykonuje się łyżeczkowania zębodołu, gdyż nasila ono dolegliwości bólowe i utrudnia tworzenie nowego skrzepu. Takie postępowanie kontynuuje się aż do ustąpienia bólu. Do zębodołu można ponadto zakładać leki, które hamują toczący się proces zapalny, działają przeciwbólowo i sprzyjają regeneracji kości. Może to być np. robiona ex tempore pasta aspirynowa, gotowe wkładki i maści. Opatrunek leczniczy zastępuje skrzep i ochrania zębodół. Korzystne jest połączenie tego typu leczenia z laseroterapią. Laser biostymulujący skutecznie obniża odczuwanie bólu już po pierwszym zabiegu i znacząco przyspiesza gojenie zębodołu, skracając tym samym czas leczenia.
Zapalenie zębodołu – suche i ropne
Suche bolesne zapalenie zębodołu należy różnicować m.in. z zapaleniem ropnym. Może być ono spowodowane czynnikami miejscowymi, np. pozostawieniem w zębodole zakażonej ziarniny, kamienia nazębnego czy fragmentu korzenia oraz ogólnoustrojowymi, np osobniczą skłonnością, złym stanem zdrowia czy obniżeniem odporności. Może rozwinąć się też na tle pustego zębodołu. W przypadku zapalenia ropnego, oprócz bólu pojawia się stan zapalny okolicznych tkanek. Ten typ zapalenia wymaga innego postępowania. Konieczne może być łyżeczkowanie zębodołu a czasem antybiotykoterapia.
Czy i jak można zapobiec?
Nie ma skutecznych sposobów zapobiegania powstaniu suchego zębodołu. Najważniejsze jest ograniczenie czynników ryzyka. Są one uwzględnione w zaleceniach pozabiegowych, które pacjent otrzymuje od lekarza. Jednym z nich jest powstrzymanie od palenia papierosów co najmniej dzień przed i po zabiegu. Nikotyna zaburza proces gojenia zębodołu, a tlenek węgla z dymu upośledza jego ukrwienie. Ponadto w trakcie palenia papierosów powstaje podciśnienie, które może spowodować usunięcie skrzepu z zębodołu. Innymi zaleceniami są m.in. powstrzymanie się od jedzenia i picia przez dwie godziny po zabiegu, nie picie przez słomkę, nie dotykanie miejsca po usuniętym zębie i nie płukanie ust.
Domowe sposoby – higiena, płukanie, etc.
Leczenie suchego zębodołu odbywa się w gabinecie dentystycznym. Należy pamiętać, że dolegliwości bólowe po usunięciu zęba powodowane są różnymi przyczynami. Tylko lekarz, na podstawie wywiadu i badania pacjenta, a czasem również badań dodatkowych, jest w stanie postawić diagnozę i ustalić właściwy w danym przypadku sposób postępowania.
Piśmiennictwo
- Dominiak M, Gedrange T, Zapała J: Podstawy chirurgii stomatologicznej
- Kaczmarzyk T: Poekstrakcyjne zapalenie zębodołu. Medycyna Praktyczna 2012
- Rahnama M, Puławska M, Jakiel J, Szczerba J: Zapalenie zębodołu jako powikłanie po usunięciu zęba. Magazyn Stomatologiczny, 7–8, 2013
Artykuł sponsorowany
